Waarom retailbeleid nú aandacht vraagt

Geschreven door David Lansen, Senior beleidsadviseur Locatiebeleid bij INretail.

De laatste bakker van het dorp. De enige plek waar je je OV-chipkaart nog kunt opladen. Steeds meer voorzieningen verdwijnen. Niet alleen winkels, maar ook de ziel van het dorp of de stad. Retail is geen bijzaak. Wat kun jij als ondernemer, centrummanager of beleidsmaker nu al doen richting de gemeenteraadsverkiezingen van 2026?

Vandaag haalde ik mijn lunch bij de laatste bakker die nog geopend is in Wesepe. Naast het halen van mijn lunch deden ook verschillende mensen er een koffietje. Het valt mij op dat dit de plek is waar je op het laatste moment je OV-chipkaart kan opladen. De enige andere winkel in deze kleine kern is de dierenspeciaalzaak, waar ik zag dat mensen nog kunnen pinnen. Helaas is daar de laatste supermarkt weg en ik bedenk me op dat moment: elk dorp moet toch iets van voorzieningen hebben? 

In steeds meer steden en dorpen verdwijnen winkels en hun vertrouwde ondernemers. Retailers verdwijnen niet alleen uit het straatbeeld, maar ook van de politieke agenda. Retail is daarmee niet alleen een economische opgave geworden, maar ook een maatschappelijke uitdaging.

Als winkels verdwijnen, verdwijnen ook:

• plekken van (spontane) ontmoeting
• levendigheid in kernen
• lokale werkgelegenheid (denk aan jongeren hun eerste baantje in de lokale supermarkt)
• én het gevoel van je thuis voelen in je eigen buurt

Bij INretail zien we dagelijks hoe het óók kan. Waar regio’s, gemeenten en ondernemers samen visie en beleid ontwikkelen, zie je wél resultaat. Daar wordt gewerkt aan toekomstbestendige winkelgebieden (of beter: centrumgebieden of kernen), met duidelijke keuzes, concentratiebeleid en goede samenwerking met vastgoed.

Wat is hier de succesfactor?

• Een regionaal afgestemde retailvisie, waarin ruimte, demografie en koopstromen samen komen;
• Een concreet plan per winkelgebied, met gezamenlijk geformuleerde acties, financiering en samenwerking (professioneel centrummanagement!)
• Heldere keuzes over waar winkels wél en juist niet gepland worden (= slim ruimtegebruik!)
• Dienstverlening op maat voor (retail)ondernemers: advies, opvolging, digitalisering
• Samenhang met wonen, cultuur, horeca en mobiliteit in centrumvisies (eerst een visie op je centrum, dan pas deelbeleid)

Wat zien wij als INretail en Vakcentrum?

• Een brief naar de politiek sturen helpt! Zo hebben verschillende centrummanagers en ondernemersverenigingen retail terug op de Friese agenda gekregen en is een Friese Retailagenda opnieuw in ontwikkeling!
• Samenwerkende gemeenten hebben in Parkstad Limburg op 1.300 locaties overschot aan winkelmeters uit de plannen gehaald: dat biedt ruimte voor andere bedrijven, wonen en helpt met concentreren van winkels in bestaande winkelgebieden.
• In Regio Zwolle en Stedendriehoek Deventer, Apeldoorn en Zutphen staat de vraag van retail centraal voor betere overheidsdienstverlening in samenwerking met de branche en bedrijfsleven.

Wat INretail doet

INretail helpt ondernemers, centrummanagers en gemeenten om retail structureel op de agenda te zetten en te houden. Wij bieden inhoudelijke kaders voor ruimtelijk beleid en dragen bij aan het bijeenbrengen van partijen die elkaar nodig hebben: van ondernemers, overheid, vastgoed tot onderwijs, cultuur, toerisme en inwoner!

Dat raakt meer dan stenen of de kassa: een vitaal winkelgebied is een publieke voorziening die bijdraagt aan brede welvaart!

Wat kan jij zelf doen?

Denk of werk jij mee met jouw winkelstraat? Of werk jij aan binnenstadsbeleid, winkelgebiedontwikkeling of centrumvisies? Speel dan – als je dat nog niet gedaan hebt – in op de aanstaande Gemeenteraadsverkiezingen van 18 maart 2026 (GR2026). Met als doel dat alle politieke partijen in jouw gemeente retail opnemen in hun verkiezingsprogramma. Die wordt namelijk deze zomer geschreven. Zorg dat je deze zomer, liever gisteren dan vandaag, maar uiterlijk 25 juli je brief stuurt aan de politieke fracties. Zorg dat daar ook een gezicht namens de retailers bij zit (een brief kan je wegleggen, een gezicht niet)! Om het je gemakkelijker te maken: we hebben een pamflet voor je voor politieke fracties van je gemeente.

Goede voorbeelden?

Heb jij goede voorbeelden waar de gemeente (of meerdere gemeenten) zorgde voor een goede visie op de retail? Laat het ons weten. Deel dit bericht met je collega’s en/of neem contact met ons op voor tips. Zo zorgen we er samen voor dat je gemeente weet waar zij met retail naartoe wil.

• David Lansen, dlansen@inretail.nl
• Johan Schomaker, j.schomaker@dnws.nl