Acht belangrijkste uitgangspunten impactanalyse

In opdracht van de Retailagenda heeft Q&A Insights & Consultancy dit jaar een rapport geschreven over toekomstbestendige en leefbare kernen. Deze impactanalyse is tot stand gekomen in een ‘mistige’ periode waarbij veel seinen op rood staan ten aanzien van het economisch en financieel klimaat en de arbeidsmarkt. Het staat vast dat samenwerking tussen de stakeholders noodzakelijk is om tot leefbare en toekomstbestendige kernen te komen. Er dient van buiten naar binnen te worden gedacht (zoals weergegeven in het 5S-diagram), van stadsniveau naar de invulling van individuele panden. Belangrijk inzicht hierbij is dat in succesvolle kernen niet de invulling van het aanbod, maar de invulling van de sociale behoeften van inwoners en consumenten centraal staat.

De 8 belangrijkste aandachtspunten die in het rapport naar voren komen staan hieronder kort samengevat.

1. RUIM 60% VAN ALLE AANKOPEN OVER 5 JAAR IN DE EIGEN WOONPLAATS
   In de toekomst gaan consumenten minder vaak een dag(deel) winkelen dan vandaag de dag, bezoeken zij minder vaak de grote stad om te winkelen, en stijgt het belang van lokaal en online winkelen verder. Consumenten kopen dagelijkse boodschappen het liefst lokaal, en zijn bereid om te reizen of een grote stad te bezoeken voor branches zoals mode, elektronica en wonen. Deze ontwikkelingen vragen om aandacht voor een passend winkelaanbod per kern.
2. LEEFBARE KERN = GROEN, GEZELLIG, VEILIG EN BEVAT SOCIALE FUNCTIES
   Veel kernen zullen zich moeten ontwikkelen van een monofunctioneel (winkel-)karakter naar een multifunctioneel karakter. Er is vaak behoefte aan een breder aanbod van sociale faciliteiten en functies (horeca, werken, wonen, ontmoeten). De ideale functiemix verschilt per kern, waarbij bijvoorbeeld in de G4-gemeenten ‘werken’ belangrijker is dan in de P10-gemeenten. Het verkleuren van winkelmeters naar andere functies is een grote uitdaging die gezamenlijk opgepakt moet worden. Flexibiliteit en een langetermijnvisie staan daarbij centraal.
3. WERKEN NAAR EEN PASSEND PROFIEL IN DE REGIO
   Iedere kern heeft een unieke toegevoegde waarde in het ecosysteem van de regio, gebaseerd op locatie, gebruikersprofiel en de historische waarde van de kern. Het is belangrijk dat de verschillende kernen niet met elkaar concurreren, maar juist complementair aan elkaar functioneren. Waarvoor wordt de kern gebruikt? Wie bezoekt de kern en waarom? Wat maakt de kern uniek? Voor veel kernen liggen er kansen om de gebruiker te overtuigen en verrassen door middel van treffende citymarketing.
4. 41% VAN DE MKB-ERS HEEFT HULP NODIG BIJ DIGITALISERING
   De meerderheid van de MKB-ers geeft aan zichzelf als hoofdverantwoordelijke te zien voor de digitalisering van de kern. 75% van de MKB-ers is bereid om te digitaliseren, echter heeft 41% hiervoor niet de capaciteit en/of financiële middelen om dit voldoende op te pakken. Hier liggen kansen om, binnen het netwerk van stakeholders in de kern maar ook op landelijk niveau, het MKB beter te ondersteunen.
5. NAUWELIJKS BEREIDHEID OM TE BETALEN VOOR DE BEZORGECONOMIE
   De Nederlandse consument is vrijwel niet bereid om te betalen voor de daadwerkelijke kosten van hun bezorging of retourzendingen. Alleen jongeren (18-29 jaar) zijn hiertoe bereid, maar dan alleen voor bezorging. 69% geeft aan dat online aankopen doen minder of helemaal niet meer aantrekkelijk voor hen is zodra er standaard kosten gerekend zouden worden voor deze services.
6. 61% MKB ZIET LANDELIJKE OVERHEID ALS STIMULATOR GEZONDE ARBEIDSMARKT
   79% van de Nederlandse consumenten heeft last van de arbeidskrapte. Zij geven aan lege schappen te treffen of lang te moeten wachten bij winkels of op bediening in de horeca. 59% van de MKB-ers heeft (veel) moeite met het vinden van personeel. De MKB-ers kijken naar de landelijke overheid als het gaat om het oplossen van de arbeidsmarktproblematiek, terwijl ook op lokaal niveau gezocht kan worden naar oplossingen. Ruim de helft van de gemeenten geeft aan momenteel deze problematiek te bestrijden of dat van plan te zijn.
7. DUURZAAMHEID BELANGRIJKSTE VERBETERPUNT VOLGENS DE CONSUMENT
   Consumenten vinden dat het toevoegen van meer groen(voorzieningen) de hoogste prioriteit zou moeten krijgen van gemeenten. Een groene en duurzame omgeving hoort volgens hen bij de top-3 kenmerken van een leefbare kern. 1 op de 3 ondervraagde gemeenten vindt dat er binnen de eigen gemeente nog niet genoeg aandacht besteed wordt aan dit thema. De verschillende stakeholders moeten dus samen blijven werken aan verbetering. Vastgoedpartijen en retailers werken aan hun gezamenlijke verantwoordelijkheid voor het verduurzamen van panden. Gemeenten zijn hoofdverantwoordelijke voor het verduurzamen van de openbare ruimte. Bij een ruime meerderheid van de gemeenten staat dit op de agenda.
8. SAMENWERKEN ONDER BEGELEIDING VAN EEN GOEDE COACH
   Het is te makkelijk om enkel te wijzen naar gemeenten om kernen leefbaar en toekomstbestendig te maken of te houden. Het gaat hier echt om een samenspel waarin alle stakeholders (retail- en horecaondernemers, vastgoedpartijen, gemeenten, bewoners) begrip hebben voor elkaar en hun rol kunnen vervullen om de transformatie te doen slagen. Zo wil 86% van de MKB-ers en 31% van consumenten betrokken zijn bij de ontwikkeling van kernen. Dit proces vraagt om een coach. Dit is iemand die de snelheid en continuïteit van het proces waarborgt, zorgt voor heldere en tijdige communicatie met alle stakeholders en altijd het gemeenschappelijke einddoel voor ogen houdt.

Dit is enkel een selectie van de inzichten uit het volledige rapport. Bekijk hieronder het volledige rapport.