Bewonersinitiatieven essentieel voor toekomstige winkelgebieden

Winkelgebieden staan voor een uitdaging. Het koopgedrag van mensen is veranderd en de concurrentie met online winkels is groot. Het traditionele winkelcentrum maakt plaats voor een meer dynamische plek. Een centrale ontmoetingsplaats waar de gemeenschap samenkomt en waar een divers aanbod aan diensten, lokale ondernemers en bewonersinitiatieven te vinden zijn. Wij spraken met Frodi Fransman, projectmedewerker ‘Ondernemen met je Buurt’ van Landelijk Samenwerkingsverband Actieve bewoners (LSA bewoners). “Bij LSA bewoners hebben we deze verschuiving helder op het vizier. Als landelijke vereniging voor bewonersinitiatieven en aanjager van gemeenschapskracht, zien we in deze verandering een toenemende behoefte aan gemeenschap in winkelgebieden.” Steeds vaker vestigen bewonersinitiatieven zich in deze gebieden en tonen ze hun toegevoegde waarde aan. Zij spelen een essentiële rol in deze ontwikkeling en verdienen meer aandacht vanwege hun unieke positie in de winkelgebieden van de toekomst.

Stichting Delen & meer zorgt voor een bruisend centrum

“In het winkelcentrum van Almere Buiten vinden we een van die bijzondere initiatieven: Stichting Delen & meer. Deze unieke buurthuiskamer, gerund door bevlogen buurtbewoners, verwelkomt mensen uit alle hoeken van de stad voor een scala aan boeiende en ondernemende activiteiten. Van samen eten met buurtbewoners tot creatieve workshops waarbij gerecycled materiaal wordt omgetoverd tot prachtige producten. Die producten worden vervolgens weer verkocht in hun eigen winkel, wat deze plek een bijzondere combinatie maakt van gemeenschap en ondernemerschap.”

“Het is geen wonder dat er een behoorlijke aanloop is naar hun locatie. Ze zorgen daarmee voor een hoop reuring en trekken een grote diversiteit aan (extra) bezoekers in het winkelgebied. Stichting Delen & meer heeft als bewonersinitiatief heel scherp dat het winkelcentrum in Almere tegelijkertijd ook de leefomgeving is van omwonenden. Zij staan midden in de gemeenschap en worden met hun brede netwerk vaak door winkeliers betrokken bij het organiseren van activiteiten in het winkelcentrum. Vanuit hun visie stimuleren deze activiteiten zowel commercie als ook de sociale cohesie. Zo zorgen zij ervoor dat het winkelcentrum een ontmoetingsplek is voor buurtbewoners. Dit draagt onder andere bij aan een gevoel van veiligheid bij bewoners, doordat er een element van sociale controle wordt toegevoegd aan het gebied. Delen & meer verandert het centrum in een bruisende ontmoetingsplaats, waar ondernemerschap een centrale rol speelt in het verbeteren van de leefomgeving.”

Ondernemers in Den Bosch zien bewonersbedrijf Copernikkel als verrijking

“In het hart van Den Bosch is bewonersbedrijf Copernikkel het unieke initiatief dat het winkelgebied verrijkt. Hier vinden bewoners uit de hele stad een plek waar ze laagdrempelig kunnen binnenstappen en gewoon kunnen ‘meedoen’. Van een levendig naaiatelier tot intieme theatervoorstellingen en alles daartussenin. Het aanbod aan activiteiten is zo divers als de gemeenschap die het bedient. Bij Copernikkel draait het om bouwen aan zelfvertrouwen en ondernemerschap, voor iedereen die daar behoefte aan heeft. Iedereen die zich open op kan stellen, krijg hier de kans om te leren en te groeien samen met andere bewoners.

De centrale locatie speelt een cruciale rol in het succes van deze gemeenschapsruimte. Gelegen in het levendige winkelgebied, trekt het spontaan voorbijgangers aan die nieuwsgierig zijn naar wat er binnen gebeurt. Hierdoor is naar binnen stappen een stuk laagdrempeliger en komt er makkelijk een gesprek op gang. Dat maakt het winkelen ook gelijk een stuk interessanter. Andere ondernemers zien dit als een enorme verrijking en dragen graag hun steentje bij aan het initiatief. Supermarkten sponsoren bijvoorbeeld de kerstpakketten voor minder bedeelde bewoners en de worstenbroodjes van de bakker zijn een vast gegeven bij evenementen. Ook met ondernemers die normaal gesproken niet zo naar buiten treden, weet Copernikkel de verbinding te leggen. Bijvoorbeeld de mannen van het Turkse theehuis, die voor het eerst met zijn allen naar buiten kwamen toen ze bij de koorrepetitie een Turkse klassieker oefenden. Ze konden gelijk helpen met de uitspraak.”

Geef bewonersinitiatieven ruimte om zich te vestigen

“De kracht van bewonersinitiatieven in de winkelgebieden waar LSA bewoners actief is, is onmiskenbaar. Er zijn nog tal van inspirerende voorbeelden te noemen, zoals bijvoorbeeld Buuf & Buur in Amsterdam Noord, Paddepoel in Groningen en de Duurzaamheidswinkel in Woerden. De mate waarin deze initiatieven die bijzondere bijdrage kunnen leveren is afhankelijk van de ruimte die ze krijgen om zich in deze gebieden te vestigen en door te groeien tot volwaardige ontmoetingsplekken. Onderhandelingen over het huren van ruimtes met vastgoedpartijen en woningcorporaties en de strikte regelgeving rondom openbare ruimte in winkelgebieden, blijven een vast struikelpunt voor bewonersinitiatieven. Het inrichten van een visie en een proces om ruimte te geven aan initiatieven kan hierbij uitkomsten bieden. Een voorbeeld hiervan is ‘Geef om de Jan Eef’, een project in Amsterdam West, waar een winkelstraat opnieuw werd opgebouwd in samenwerking met ondernemers en bewoners. De ontwikkeling van een nieuw winkelgebied gaat dan hand in hand met de behoeften van de lokale gemeenschap.”

“Kortom, bewonersinitiatieven zijn een kracht die je niet kan missen in je winkelgebied. Op een toegankelijke manier werken zij aan een betere leefomgeving. Geef hen de ruimte om zich te vestigen, dan volgt de rest vanzelf. Ben jij een ondernemer of winkelstraatmanager voor een winkelgebied in transitie? Kom dan zo snel mogelijk in contact met bewonersinitiatieven in jouw omgeving! Ik kan je verzekeren dat jullie elkaar kunnen versterken.”

Meer weten?

Wil je meer weten over LSA bewoners, kijk dan eens op de website www.lsabewoners.nl, waar je meer informatie vindt over wat de organisatie doet, welke onderwerpen zoal behandeld worden en welke bewonersinitiatieven er bij jou in buurt te vinden zijn. Ook kun je contact opnemen met Frodi Fransman via frodi@lsabewoners.nl.