Het centrum van Tegelen is klei indrukwekkend!

Tegelen is het dörp van de Pannekletsers. Afgelopen jaren is hier ‘klei hard’ gewerkt aan een aantrekkelijker centrum, waarbij de Tegelse identiteit zichtbaar is gemaakt tot in de kleinste details. De nieuwe inrichting verwijst naar de (grof)keramische industrie waarmee Tegelen groot is geworden. Inwoners zijn weer trots op ‘hun’ centrum.

Tegelen heeft letterlijk haar wortels in de klei. Deze klei is 2 miljoen jaar geleden ontstaan en bij uitstek geschikt voor het maken van allerlei producten, zoals: potten, pannen, bakstenen, schalen en serviezen. Door de komst van de dakpannenfabrieken werd het dorpje Tegelen een echte industriestad. Het overgrote deel van de beroepsbevolking was in die tijd werkzaam in de keramische industrie en hieraan dankt Tegelen haar huidige omvang. Vandaag de dag is Tegelen nog altijd hofleverancier als het gaat om dakpannen. Maar kan de (grof)keramische industrie ook als ‘kapstok’ worden gebruikt bij het aantrekkelijker maken van het centrum?

Bottom-up initiatief

Die vraag stelden Pimm Terhorst (DNWS-kennispartner RuimteVerhaal) en Stefan van Aarle (DNWS-kennispartner StadsKracht) elkaar circa vijf jaar geleden. In opdracht van de ondernemers werkten zij op dat moment aan een plan om het centrum van Tegelen aantrekkelijker te maken. Het centrum was volledig versteend, had geen sfeer en weinig verblijfskwaliteit. Bovendien was het op voorhand maar de vraag of de gemeente Venlo bereid was om (fors) te investeren in dit stadsdeelcentrum. Mede daarom werd besloten om sterk in te zetten op storytelling. De plannen zijn verpakt in een magazine, dat vervolgens werd aangeboden aan het voltallige college van de gemeente Venlo.

Centrum Tegelen: visie inrichting openbare ruimte

Het magazine zorgde voor veel enthousiasme. Na een stevige lobby van de ondernemers en centrummanager Werner Schins in het bijzonder, besloot verantwoordelijk wethouder Erwin Boom (en later de gemeenteraad) om een krediet van bijna 6 miljoen euro beschikbaar te stellen voor een complete herinrichting van het centrum. Samen met Burobol heeft RuimteVerhaal de plannen verder uitgewerkt. De werkzaamheden zijn in 2024 gestart en recent afgerond.

Het vernieuwde centrum zet de bezoekers op het juiste spoor. De zichtas op het voormalige raadhuis is hersteld. Daarnaast loopt er door de belangrijkste winkelstraat een smalspoortje met daarop zestien kiepwagentjes. Deze kiepwagentjes werden vroeger gebruikt voor het vervoeren van de klei. Nu kunnen bezoekers erop zitten tijdens hun verblijf aan het centrum. Dit bijzondere ‘bankje’ is speciaal voor Tegelen ontwikkeld door Grijsen Park & Straatdesign. De storytelling is in het centrum van Tegelen slim gecombineerd met een groenere en klimaatadaptieve inrichting. Zo ‘verdwijnt’ het smalspoortje regelmatig in het groen. Dit zorgt voor een afwisselend straatbeeld, waarmee het ook aantrekkelijker is om doorheen te wandelen. Met de beplanting zijn verschillende microklimaten gecreëerd. Dit maakt van het centrum een prettige verblijfsplek voor mens én dier.

Herinrichting als ‘aanjager’

De Tegelnaren zijn blij met ‘hun’ vernieuwde centrum. Inwoners komen vaker naar het centrum en de gemiddelde verblijfsduur is toegenomen. De upgrade is bovendien een aanjager geweest van meerdere lokale initiatieven. Zo is er een jaarlijkse keramiekmarkt geïntroduceerd, waar allerlei lokale bedrijven hun producten tentoonstellen. Hier kun je bijvoorbeeld je eigen dakpan maken en ervaren waarom de inwoners van Tegelen ‘’Pannekletsers’’ worden genoemd. Daarnaast is rondom het centrum een zogenaamde ‘’Kleiroute’’ uitgestippeld, langs de diverse industriële en culturele parels van Tegelen.