Verslag voorlichtingsbijeenkomst statiegeld

Woensdag 4 december jl. vond een online voorlichtingsbijeenkomst plaats voor centrummanagers over de inzameling van statiegeldhoudend glas, plastic en blik. DNWS founding father Vakcentrum was gastheer, bij monde van hoofd beleidszaken Theo Urselmann. Statiegeld Nederland (onderdeel van Verpact) werd vertegenwoordigd door Caroline Kouwenhoven. Deelnemende centrummanagers waren: Jeroen Roose-van Leijden (Utrecht), Gijs Holla (Leiden), Roeland Gringhuis (Enschede) en Jannet Wouters (Tilburg).

Verschillende vormen van overlast

Uit de ophaalronde kwam het volgende beeld naar voren. Bewoners en ondernemers van centrumgebieden ervaren verschillende vormen van overlast als gevolg van de statiegeldmaatregelen op productverpakkingen van glas, plastic en blik. Dat gaat van opengebroken vuilnisbakken, waarvan de inhoud op straat belandt tot lange rijen bij de inleverautomaat, waar mensen met uiteenlopende motieven veel en vieze verpakkingen inleveren. Daarnaast bestaat er momenteel alleen voor supermarkten met een VVO van 200 vierkante meter of meer een innameplicht. Die verplichting is er niet voor andere verstrekkers. Gemeenten treffen daarop vaak niet-afdoende maatregelen om die overlast in te perken, maar met weinig resultaat.

Uit onderzoek dat Statiegeld Nederland heeft laten doen naar het ‘Statiegeldlandschap’ blijkt dat de overlast wordt ervaren bij elk van de vier stadia die de lege verpakking doorloopt, te weten: weggooien, verzamelen, inleveren en verwerken. Onder de mensen die verpakkingen inleveren worden vier profielen onderscheiden: kwetsbare jagers, bijverdieners, organisaties en goeddoeners.

Overlast beperken

Verbetering zal gezocht moeten worden in aanpassing van de fysieke ruimte én in (beïnvloeding van) menselijk gedrag. Daarop is een actieplan gericht steunend op 3 pijlers, waarmee gepoogd gaat worden om de overlast te beperken:

• Het opzetten van een toereikende infrastructuur

Er wordt ingezet op een vergroting van het gemak en de laagdrempeligheid voor de consument, door aanpassingen van innamepunten buiten en binnen. Zo zal er een uitbreiding van het aantal innamepunten worden gerealiseerd in en bij scholen en sportclubs en bij (openbaar)vervoerknooppunten zoals stations, maar ook wordt de aanhuur van (winkel)panden in de G20 door Statiegeld Nederland overwogen. 

• Het ontwikkelen van oplossingen om piekmomenten op te vangen

Tevens wordt ingezet op bulkinname, met machines met een capaciteit voor 3 á 4 miljoen verpakkingen per jaar en op de introductie van mobiele innamemachines voor evenementen en markten.

• Het minimaliseren van verpakkingen in zwerfafval

En er wordt ingezet op gedragsverandering bij de consument: met behulp van (nudging)campagnes zal de bewustwording worden vergroot. Dat laatste vereist wel een wat langere duur, alvorens de gedragsverandering ook daadwerkelijk is ingezet.

Tot besluit zal er ingezet moeten worden op het doen nemen van verantwoordelijkheid door de verpakkingsproducenten. Dat vereist mogelijk een aanpassing in de wetgeving.

Centrummanagers betrekken

Deze bijeenkomst heeft waardevolle inzichten in elkaars opgave opgeleverd en Statiegeld Nederland zal in de contacten met gemeenten centrummanagement meer betrekken bij het vinden van gedeelde oplossingen. Kortom, met vereende krachten werken we aan schone centrumgebieden!  

Prullenbakvergoeding
Verpact betaalt gemeenten vanaf 1 januari 2023 jaarlijks voor het aandeel verpakkingen in openbare prullenbakken. De vastgestelde vergoeding hiervoor is in 2024 € 0,94 per inwoner.

SUP-vergoeding
Producenten van kunststofproducten voor eenmalig gebruik betalen vanaf 1 januari 2023 jaarlijks mee aan de aanpak van zwerfafval door gebiedsbeheerders. Het betreft een vergoeding per inwoner voor de gemaakte kosten. Dit betekent dat de gemeente en andere gebiedsbeheerders een vergoeding krijgen voor dat deel van de opruimkosten dat betrekking heeft op de SUP-productcategorieën. Klik hier voor meer informatie.

Vragen?

Heeft u vragen naar aanleiding van bovenstaande of andere vragen over het onderwerp statiegeld? Bekijk de website van Statiegeld Nederland of neem contact op met Theo Urselmann, Beleidszaken Vakcentrum via info@vakcentrum.nl of 0348 – 41 97 71.