Wethouder Bergen wil lokaal deltaplan voor vitale economie

Eén van de meest zichtbare bestuurders aan de Noord-Hollandse kust is Erik Bekkering, wethouder Duurzaamheid, Economie, Recreatie, Toerisme, Mobiliteit, Buitenruimte en Dienstverlening. Met deze brede portefeuille voor gemeente Bergen acteerde hij de afgelopen twee jaar namens de gemeente als ‘coronawethouder’. Hij kwam op voor de belangen van alle ondernemers in de kernen Bergen, Egmond en Schoorl. “Deze crisis is een wake up call geweest om dingen die we goed doen vooral goed te blijven doen en te innoveren.”

“Ik hoef geen nieuw rapport. We moeten dingen doen” 

Een jaar geleden nam hij het initiatief om namens 32 Noord-Hollandse gemeenten en de provincies een brandbrief naar Den Haag te sturen met de eis meer maatwerk te leveren. De coronacrisis eiste zijn tol en verschillende ondernemers vielen tussen wal en schip met de steunmaatregelen. Het vuurtje begon bij een Bergense horecaondernemer en Erik Bekkering (55) bracht de fakkel verder. In januari dit jaar stuurde hij een brandbrief met een dringend verzoek aan het nieuwe kabinet om naar aanleiding van de laatste lockdown op ‘de kortst mogelijke termijn’ winkelen in de niet-essentiële sector weer mogelijk te maken en duurzaam perspectief te bieden. De wethouder heeft in twee jaar tijd een reputatie opgebouwd een ondernemende bestuurder te zijn met een groot hart voor ondernemers.  

In maart is het alweer drie jaar geleden dat Bekkering namens zijn partij ‘Kies Lokaal’ als nieuwe wethouder zijn geloofsbrieven aflegde aan de gemeenteraad van Bergen. Na zijn studie bedrijfskunde deed hij vanaf eind jaren 80 uitgebreide management en bestuurlijke ervaring op in het bedrijfsleven en bij diverse organisaties zonder winstoogmerk. Zijn persoonlijke visie is dat “de effectiviteit van een organisatie wordt bepaald door de kwaliteit van de mensen in de organisatie en de wijze waarop zij met elkaar samenwerken”. Zijn benoeming in maart 2019 kwam op een historisch moment: voor het eerst waren alle acht partijen in het college het eens geworden over de grote onderwerpen in de gemeente. Het prille vertrouwen werd amper een jaar later danig op de proef gesteld met het uitbreken van de coronacrisis. Bekkering speelde een sleutelrol om de samenwerkingsbereidheid wind in de zeilen te geven. Zijn ervaring uit het bedrijfsleven leerde hem dat het bestuur gebaat was bij een praktische benadering. “Ik heb geleerd dat de overheid in de business zit van papieren schuiven. Daar ben je als gemeente 24 uur per dag mee bezig. Je kunt je afvragen hoe deze werkwijze kan standhouden wanneer zich een acute crisissituatie aandient. Je moet er direct voor zorgen dat je een goed team om je heen verzamelt.” 

Ondergeschoven kindje 

Je doelt op de impact van de coronapandemie op ondernemers en de lokale middenstand?

“Toen ik aantrad was het mij opgevallen dat recreatie, toerisme en economische zaken bij de meeste gemeenten een ondergeschoven kindje bleek te zijn. Ook in Bergen was dat het geval met 30.000 inwoners en meer dan een miljoen overnachtingen op jaarbasis. Dat vond ik heel raar, want de inkomsten uit recreatie, toerisme, horeca en winkelen is naast parkeerinkomsten een van de kurken waar onze gemeente op drijft. Twee weken voordat corona echt op de politieke agenda stond, werd ik gebeld door een van de grootste ondernemers van Bergen. Hij zei dat het helemaal fout ging. Die had in drie dagen tijd voor drie ton aan annuleringen vanuit de zakelijke markt gekregen. Ik had op dat moment toevallig een portefeuilleoverleg met mijn collega’s van economie. Ik vertelde het nieuws en meldde hen dat ons reguliere overleg ter plekke was veranderd in een crisisoverleg over het behoud van economische vitaliteit. Corona gaf mij de gelegenheid om recreatie, toerisme en economische zaken meteen als topprioriteit op de gemeentelijke agenda te krijgen. Op maandag 16 maart 2020 hadden we college overleg, de ochtend voor de beslissende toespraak van Mark Rutte. Ik heb aan mijn collega’s voorgesteld om alle gemeentelijke belastingen op te schorten en alle ondernemers uitstel van betaling te geven, die kampten met een acuut gebrek aan cashflow. Een week later is dat voornemen bekrachtigd in een advies. Dezelfde middag kon ik de ondernemers bellen dat we al een de stap hadden gezet om uitstel van betaling te gaan verlenen.” 

Gold er één maat die iedereen past voor Bergen, Egmond en Schoorl?

“De problematiek in de drie kernen is verschillend. Als coronawethouder kreeg ik van de gemeenteraad in het ‘economisch Herstelfonds’ drie ton om de economie op gang te brengen. De gemeente richtte per kern – Bergen, de Egmonden en Schoorl/Groet/Camperduin- een taskforce op die zich primair zou focussen op economie, recreatie en toerisme. We hebben samen met de gebiedsregisseurs kernteams verzameld van mensen die binnen de wettelijke kaders voor een veilig welkom moesten zorgen voor zowel inwoners, bezoekers en bedrijven. Dat werd van onderaf geregeld. De betrokkenen moesten zelf de maatregelen bedenken om onder meer de verspreiding van het virus te beperken. Zij moesten het regelen en hun budget achteraf verantwoorden. Elk voorstel die ze indienden zou ik goedkeuren, mits goed onderbouwd. Zo hebben we in Egmond, dat zeven strandopgangen kent, ondernemers, bewoners en experts veel ruimte gegeven om met cirkels van 1,5 meter te werken. In Schoorl organiseerden ondernemers en Staatsbosbeheer promotionele activiteiten. In Bergen zette de taskforce in op een online promotiecampagne. Democratisch gezien is het perfect gegaan met een verantwoording elk kwartaal aan de raad.” De coronatijd heeft Erik Bekkering geleerd dat geïmproviseerde overlegstructuren ook heel goed kunnen werken in een snel veranderende tijd. “Het bottom-up denken is voor een overheidsorganisatie ongekend.” 

Welke rol heeft DNWS gespeeld?

“Midden in de coronacrisis heeft Farzad Ghaus van Stad & Co zijn rapport opgeleverd voor de kern Schoorl, Groet en Camperduin. In maart 2021 vond er een digitale overlegsessie plaats met zestig ondernemers. Op dat moment hadden we al een paar aanbevelingen uitgevoerd, waaronder de instelling van de nieuwe ondernemersvereniging Stichting Duindorp Schoorl en de aanstelling van een nieuw bestuur. Het traject met DNWS startte in december 2019 met een plan van aanpak, want er was veel achterstallig onderhoud. De kernvraag luidde: Hebben we wel samen wat met elkaar in het centrum van Schoorl? Farzad heeft met ondernemers gesproken en met het ‘Actieplan Samen naar een toekomstbestendig Duindorp Schoorl’ zijn aanbevelingen bij ons neergelegd.” 

Hadden jullie behoefte aan nieuw beleid?

“Het enige wat we nog wel nog nodig hebben is een stedenbouwkundige visie voor Schoorl. Er lag al een economische visie en de dorpsvisie, beschreven in het DNWS-document uit 2017, aangevuld met aanbevelingen van de Rabobank. Wat we nodig hadden was een uitvoeringsprogramma om de trots bij inwoners en ondernemers te laden. We hadden ook een aanjager nodig, iemand die ‘draagvlak heeft onder de ondernemers, over een sterk lokaal netwerk beschikt en professioneel bruggen kan bouwen’. We hebben als gemeente voor twee jaar Joost Botman als ondernemersmanager aangesteld om ondernemers te helpen met het opzetten van een meerjarenplan en de uitvoering van diverse activiteiten. Het was mij duidelijk dat ik dit traject ook in Egmond en in Bergen moest inzetten. Wij zoeken verankering bij besturen.” 

Hoe is dat veranderingsproces in Egmond en Bergen verlopen? 

In 2019 waren ondernemers in Egmond al zeven jaar bezig om een BIZ op te zetten. Het plan was er wel, maar het ontbrak aan slagkracht bij de ondernemersvereniging. Ik heb ambtelijke capaciteit ingezet om ervoor te zorgen dat de BIZ Egmond Actie er kwam. Farzad gaat in Egmond aan Zee een rol spelen om te kijken hoe je een BIZ tot gemeenschappelijke doelen en uitvoering gaat brengen. Je kunt er vergif op innemen dat er in deze kern ook een ondernemersmanager moet worden aangesteld. Ik zit nu in Bergen middenin dezelfde kwestie als twee jaar geleden in Schoorl: hebben we wat samen of niet? Op 14 maart organiseren we een grote conferentie van DNWS onder leiding van Farzad met alle ondernemers die hij heeft gesproken. Hij heeft in november 2021 zijn aanbevelingen gegeven over de samenwerking met de vereniging Ondernemers Bergen en de afsplitsing Bijzonder Bergen.” 

Er is nog genoeg te doen? 

“Wij zullen in het nieuwe college een deltaplan met een looptijd van vijf jaar moeten maken voor de drie kernen omdat er voor de coronacrisis uitbrak veel meer aan de hand was. De sluipmoordenaar voor onze ondernemers is online met de binnenlandse en buitenlandse webwinkels. Tegelijkertijd zie je bij ons een sterke afhankelijkheid van toerisme. In de zomer is het drukker dan druk. We moeten in het voor- en naseizoen mensen die komen voor dagrecreatie vasthouden om onze mooie dorpen te bezoeken. Het draait om economische vitaliteit en attractiviteit om te zorgen dat we ondernemers inzicht geven hoe ze hun businessmodel kunnen aanpassen. Het is nu gericht op het principe ‘je moet naar mij komen’. Voor je eigen inwoners werkt dat niet meer. We hebben voor iedere kern een actieplan nodig met drie prioriteiten voor 2022, die de ondernemersmanager kan invoeren. Je moet blijven innoveren en zorgen dat je voor je eigen achterban van ondernemers een antwoord hebt op internet als sluipmoordenaar. Je moet slimmer krachten bundelen en zorgen dat je actieve ondernemersverenigingen hebt, en een goede bestuurlijke en ambtelijke samenwerking met gemeente en provincies. Dan ben je vijf jaar verder. En dan kom je hier sterker uit. Deze crisis is een wake up call geweest om dingen die we goed doen vooral goed te blijven doen en te vernieuwen.” 

Geef eens een voorbeeld wat er in zo’n deltaplan moet komen? 

Het is maatwerk per kern. In Schoorl draait het om de uitdaging hoe je Duindorp Schoorl meer gaat profileren. Je zou bij het bezoekerscentrum de mensen moeten verleiden om na de duinen een uur langer te blijven en door een groene route naar de korenmolen Kijkduin te lopen. In Bergen gaat het over het vinden van een oplossingsrichting voor een BIZ. En in alle drie de kernen zullen ondernemers het verschil moeten maken de aanpak perfect uit te voeren.” 

Gastheerschap en gastvrijheid 

Je klinkt alsof je nog lang niet klaar bent? 

“Ik ben nog niet klaar. Het is onze ambitie dat ‘Kies Lokaal’ opnieuw de grootste partij wordt van Bergen. Als ik vier jaar door mag gaan met deze portefeuille, teken ik er voor. Het hangt natuurlijk af van de onderhandelingen over portefeuilleverdeling. Je kunt als bestuurder echt iets veranderen en verankeren. Recreatie en toerisme speelt bij uitstek een rol in wat misschien wel de mooiste gemeente van Nederland is. We hebben drie pijlers. De eerste pijler is de buitenruimte: de polder, het groen, het duinlandschap en het strand. We gaan een fonds buitenruimte opzetten waarin je een aantal dingen mogelijk maakt. Neem als voorbeeld openbare toiletten, waar in coronatijd behoefte aan was. Een Frans toilet dat zich na gebruik schoonspoelt is een forse investering. Het gekke is dat het niet uit kon omdat mensen er niet voor willen betalen. En ik geloof niet in gratis.

Wat we elk jaar moeten doen is op drukke dagen een strandcoach aanstellen, die jou welkom heet en je zegt je scooter niet te parkeren bij de opgang. Dat kost geld, maar dat zou je in kwaliteit buitenruimte fonds moeten zetten. Het geldt ook voor afvalbakken. Daar hoort ook bij het investeren in laadpalen en auto’s buiten de kern en alternatieve vormen van vervoer naar het strand. Dat je extra fietscapaciteit hebt in de zomermaanden. 

De tweede pijler heeft betrekking op alles wat met kunst en cultuur en geschiedenis te maken heeft. De derde pijler is gastheerschap en gastvrijheid. Dan heb je het over dienstverlening en voorzieningen. Dat moet op en top in orde zijn zodat je als bezoeker een wow-ervaring hebt. De helden die het mogelijk maken zijn de hoteliers en strandtenthouders. Het is leuk dat mensen hier komen, maar het is veel belangrijker dat ze terugkomen. In het deltaplan horen ook investeringen thuis die trainingen faciliteren voor gastheerschap. Dat zit ook in het werven van medewerkers en personeel. De grootste uitdaging is om jongeren terug te krijgen in de horeca.” 

Hoe ga je dat fonds buitenruimte financieren?

“Ik kan mij voorstellen, maar dat is een politieke aangelegenheid, dat je eenmalig een geoormerkt bedrag bovenop de parkeerbelasting heft om het fonds mogelijk te maken. Nu betalen inwoners het zelf. Ik kan mij ook voorstellen dat we de toeristenbelasting verhogen. Mijn droom is dat al onze strandpaviljoens duurzaam zijn en dat je meest duurzame en groene gemeente van Nederland bent. Als je zorgt dat je waardevolle toeristen trekt die langer blijven en tijd en rust te nemen om te genieten van al het moois, en wij zorgen dat ze de voorzieningen krijgen die erbij horen, blijft de motor van recreatie, toerisme en economie op gang komen.”