Seinpost: “Zitten we in een crisis of in een transformatie?”

Seinpost (kennispartner van DNWS) heeft  de afgelopen periode met diverse vakgenoten en deskundigen uit verschillende werkvelden gesproken over de coronacrisis. Zitten we in een crisis of in een transformatie? Wat kunnen we nu en straks doen om te werken aan een krachtige lokale en regionale economie met vitale centra, vakantieparken en werklocaties? Voor Seinpost is de tijd rijp voor een aantal fundamentele vragen.

Wij, en met ons vele vakgenoten en deskundigen, geloven dat we aan de vooravond staan van een ingrijpend transformatieproces, dat gevolgen heeft voor de wijze waarop we samenleven en ons geld verdienen. En dat is ook iets wat we hopen. De tijd is rijp om fundamentele vragen te stellen. Door welke waarden worden we gedreven. En: waar staan we? Voor het definiëren van vijf verschillende ‘stages’ in het fenomeen van een cultuurshock als deze, maken we dankbaar gebruik van een antropologisch onderzoek via https://barendspsychology.com/nl/cultuurshock/.

In welke fase bevinden we ons nu?

Deze vraag is niet eenduidig te beantwoorden. Dit verschilt per individu, bedrijf, landsdeel en land. Ook tussen de verschillende sectoren en branches zien we enorme verschillen. Zo hebben horeca, detailhandel, transport, food en agro enorme omzetverliezen van 40 procent tot 100 procent. Andere sectoren draaien nog redelijk door. De verwachting is dat voor veel sectoren de omzetdaling ten opzichte van dezelfde periode in 2019 minimaal aanhoudt tot het laatste kwartaal van 2020. Voor de horeca zal de crisis tot zeker eind 2021 voelbaar zijn (Rabobank, 20 april 2020).

Anderhalvemeter-economie is tijdelijk, maar heeft grote impact

Vanaf 1 juni zijn de maatregelen versoepeld, hebben branches de mogelijkheid om open te gaan, maar dan wel in de zogenoemde anderhalvemetereconomie. Deze zal tijdelijk zijn. Van alle banen in Nederland kan 84 procent worden uitgevoerd met inachtneming van de anderhalve meter. De impact zal groot zijn: minder capaciteit door meer benodigde ruimte, verdere verschuiving naar online winkelen. Naar verwachting is hiervan in middelgrote gemeenten het meeste te merken. Wanneer na de coronaperiode langzaam de maatregelen afnemen, komt op sommige sectoren juist een grotere druk te liggen, zoals de vrijetijdssector.
 

Werk aan herstel en bouw op!

Wat moet er veranderen om ondernemers te ondersteunen? Simpelweg doorgaan zoals voor de crisis is naïef. Wij onderscheiden drie componenten om van crisis naar duurzaam herstel te komen:

1. Kortetermijn-strategie (circa 0-6 maanden): eerstelijnsnoodhulp
   Hoe houden we de liquiditeitspositie van ondernemers op peil? Bijna alle coronamaatregelen van landelijke en lokale overheden zijn hierop gericht. Ofwel: noodmaatregelen. Generieke maatregelen die breed ingezet kunnen worden. Groot bereik, maar weinig maatwerk. 
    
2. Middellangetermijn-strategie (circa 4-8 maanden): herstelplan 
   Waar dringend behoefte aan is zijn maatregelen die bijdragen aan een duurzaam herstel. Een herstelplan geeft daartoe een aanzet. Een dergelijk plan verschilt per branche en regio, maar bouwt zoveel mogelijk voort op bestaande structuren en instrumenten. Is gefocust op het creëren van rust, zodat ondernemers ruimte krijgen om te denken en te doen.
    
3. Langeretermijn-strategie (circa 6-24 maanden): actieprogramma
   Het herstelplan loopt naadloos over in een actieprogramma. De impact van een actieprogramma is vele malen groter dan die van een herstelplan. De maatregelen kennen een langere looptijd, vragen om meer investeringen en zijn gebaseerd op de nieuwste inzichten. De belangrijkste vraag is: welke waarden gaan we nastreven?

Tot slot: actielijnen

Werk concrete actielijnen uit. Schep ambitie, perspectief en waarden waarop je kunt koersen. Focus op samenwerken en roep in studies op tot actie.

Wij zijn benieuwd in welke ‘shockfase’ u zich bevindt. Zullen we daar met elkaar het gesprek over aangaan?

Lees hier de volledige blog.