Verbeelding als verbindende kracht

“design is a verb, design is a noun”

Het creëren van vitale centrumgebieden is maatwerk en een integrale opgave, waarbij zowel zachte als harde maatregelen met elkaar verbonden moeten worden. Verbeelding speelt hierbij een verbindende rol, omdat het opgaven en oplossingen inzichtelijk maakt. Een krachtig beeld of verhaal kan je raken en een emotionele verbinding met de plek creëren.

Ontwerpend onderzoek is een zeer effectieve methode om samen en integraal vorm te geven aan gebieden. Het draait niet alleen om het creëren van één ontwerp, één oplossing of één stijl, maar om gezamenlijk op zoek gaan naar oplossingen en deze te verbeelden. Het vereist een open en nieuwsgierige houding.

Ontwerpers en andere creatieve disciplines leveren aanzienlijke meerwaarde bij het vormgeven van de transitie van centrumgebieden. Dit blijkt ook uit de Voucherregeling Ruimtelijk Ontwerp, een initiatief van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie in samenwerking met het Ministerie van OCW, dat opdrachtgevers stimuleert om ontwerpers in een vroegtijdig stadium in te schakelen voor de grote ruimtelijke transitieopgaven waar Nederland voor staat. Maar liefst 129 projecten in het hele land gingen ontwerpend aan de slag.

Ontwerpend onderzoek in Breda

De Ginnekenstraat was een van de projecten waar ontwerpkracht werd ingezet om nieuw perspectief te creëren voor een winkelstraat in het kernwinkelgebied in Breda. De Gemeente Breda, het Ondernememersfonds (SOFB) en de vastgoedvereniging (VCOB) werkten samen met Re:publiek aan een ontwerpend onderzoek en ontwikkelden een ‘place design’ voor de straat. Dit omvatte een integrale visie waarin de positionering van de straat, ruimtelijke ingrepen, invulling van het programma, verbetering van het vastgoed, inrichting van de openbare ruimte en vergroening werden verbeeld en gebundeld.

Het ontwerpend onderzoek vergrootte de betrokkenheid van verschillende disciplines, zoals stedenbouw, groen, mobiliteit, wonen en economie. Schetsen, visualisaties, renders en referenties voedden de discussie, nodigden uit om mee te ontwerpen en maakten de haalbaarheid inzichtelijk. De verbeelding zorgde voor een duidelijk doel in de toekomst en resulteerde in een concreet projectenprogramma, waarmee de uitvoering van start is gegaan.

Storytelling ‘op Scheveningen’

Niet alleen visualisaties kunnen tot de verbeelding spreken, verhalen doen dat ook. Storytelling kan helpen om je plek, je branding, je positionering tot leven te brengen. Door pakkende verhalen te vertellen die mensen onthouden en kunnen doorvertellen, krijgen (potentiële) bezoekers een beter beeld van wat jouw plek te bieden heeft op een manier die aansluit bij hun eigen belevingswereld.

In de Keizerstraat ‘op Scheveningen’ wordt storytelling ingezet als de eerste stap in de realisatie van een integrale visie en nieuwe positionering van de levendige strandstraat. De straat geeft vorm aan een toekomstperspectief dat zowel de badplaatsbezoekers, de oorspronkelijke dorpsbewoners als de nieuwe jonge stedelingen die er zijn komen wonen, aanspreekt en samenbrengt. Samen met deze doelgroepen zijn we op zoek naar ‘De Verhalen van de Keizer’: historische en hedendaagse verhalen die laten zien wat de straat toen en nu te bieden heeft en welke aantrekkingskracht uitoefenen op bezoekers.

Deze verhalen worden gepresenteerd in de openbare ruimte, op gevels, via kunst en events, in de branding en communicatie en in (leegstaande) winkelpanden. Het draait hierbij niet alleen om het eindresultaat, maar vooral ook om het proces om gezamenlijk tot een ‘brandstory’ te komen, waarbij verhalen worden gedeeld en gekozen en vervolgens samen tot leven worden gebracht.

Verbeelding als een ongoing proces en werkwijze

In de ideale situatie stopt de verbeelding niet, maar blijft deze onderdeel van een ongoing proces. Het vormgeven van de transitie van centrumgebieden is een langdurig en gezamenlijk proces waarin ontwerpen en experimenteren, aanpassen en doorontwikkelen centraal staan.

Design as a verb, not a noun.

Deze blog is geschreven door Marloes Sonsma van Re:publiek.
Re:publiek is kennispartner van DNWS.